کشوری که یک تاریخ اسیر تبعیض، تمامیت‌خواهی و قوم‌محوری بوده و آستانه تحمل آن از هر جهت به سرآمده، نیازمند دیگردیسی فوری و بنیادین در همه بخشها از جمله در حوزه سیاست است. حزب شهروندان افغانستان به عنوان تجلی این دیگردیسی و تمثیل اراده مردم افغانستان، پاسخ به چالشهای تاریخی و قواعد ناکارآمد سیاسی در این کشور است. حزب شهروندان افغانستان با شعار “افغانستان برای همه شهروندان” در دهم مارچ ۲۰۲۳ در پاریس – فرانسه اعلام موجودیت کرده است. این حزب باور دارد که افغانستان متعلق به همه‌ی شهروندانش است – نه به یک قوم، نه به یک زبان، و نه به یک مذهب و دین.

این حزب برای ساختن کشوری تلاش می‌کند که در آن، حق شهروندی برتر از وابستگی قومی و مذهبی باشد؛ کشوری که در آن عدالت، شایستگی و قانون جایگزین تبعیض، دلالی، رانت و زورگویی شود. بنیانگذاران و هییت رهبری این حزب، جزو مجموعه‌ای از نخبگان دانشگاهی، فعالان اجتماعی و اقتصادی کشور هستند که با درک از وضعیت تاریخی و اکنون افغانستان، قدراست کردند تا هسته‌ی تغییر بنیادین درحوزه سیاست باشند. حزب شهروندان نه ابزار قدرت‌طلبی فردی است و نه ادامه‌ی سیاست‌های کهنه‌ی قومی؛ بلکه آغازی نوین برای سیاست‌ورزی مدنی، شفاف و شهروندمدار در افغانستان است.

ضمن اینکه مجموعه دیدگاههای حزب به صورت مفصل در منشور آن ذکر شده است، باید خاطر نشان ساخت که مهمترین عناصر فکری این حزب را به شرح ذیل میتوان درنظر گرفت:

• • باور به اینکه «شهروندی» بالاترین هویت و معیار سیاست‌ورزی است؛
  • پایان‌بخشی به ساختارهای انحصارطلبانه و استبدادی؛
  • تضمین برابری حقوقی برای تمام اقوام، مذاهب و جنسیت‌ها براساس اصل شهروندی؛
  • باور به اینکه هویت قومی و مذهبی ابزار سلطه نیست، بلکه بخشی از تنوع ملی است؛
  • باور به اینکه دولت از آنِ همه است، نه گروهی خاص؛
  • باور به ساختار حکمرانی پاسخ‌گو، قانونی و مشارکت‌محور؛
  • باور به نظام آموزشی، اقتصادی و امنیتی مبتنی بر عدالت اجتماعی و فرصت برابر؛
  • پایان‌بخشی به تبعیض سیستماتیک علیه مردم افغانستان و بازگشت عزت و منزلت انسان افغانستانی؛

حزب شهروندان افغانستان، باتوجه به شرایط جاری در کشور، مبارزه برای فردای بهتر و دموکراتیک را جدی تر از گذشته میداند. از نظر این حزب، مردم افغانستان بیش از هر زمانی دیگر، به یک امید تازه، یک صدای فراگیر و یک افق روشن نیاز دارند. از این رو، این حزب تلاش دارد که همدیگرپذیری را به‌جای حذف، شراکت را به‌جای انحصار و همبستگی را به‌جای شکاف مورد تأکید قرار دهد. این حزب می خواهد که افغانستان از یک کشور قوم‌محور به یک جامعه‌ی شهروند‌محور ارتقاء پیداکند؛ جایی که هر انسان، بدون در نظر گرفتن تبار و باور، در آن احساس امنیت، کرامت کند و از آینده روشن برخوردار باشد.

اگر شما نیز به برابری، عدالت و تغییر ریشه‌ای باور دارید و به شهروندی می اندیشید، امروز زمان آن رسیده که به‌جای انتظار، برخیزیم و ساختن افغانستانی نو را آغاز کنیم. افغانستان نوین را باید از نو ساخت نه با گلوله، نه با تبعیض، نه با معامله؛ بلکه با تخصص، مشارکت، و وحدت در عین کثرت. ما آمده‌ایم تا این راه را با مردم و برای مردم بپیماییم.