در هفتههای اخیر روزانه هزاران شهروند پناهجوی افغانستان از دو کشور همسایه ایران و پاکستان اخراج میشوند. با پایان رسیدن ضرب الاجل دولت پاکستان این روند تشدید گردیده است. بخشی از این افراد کسانی هستند که در پی تسلط طالبان، تحت تعقیب بودهاند و برای نجات جان خود به ایران و پاکستان پناه بردهاند. بخشی نیز به دلیل بحران اقتصادی و نبود کار و درآمد مجبور به مهاجرت شدهاند. پرسش این است که مسئولیت اخلاقی و حقوق بشری کشورهای همسایه و جامعه جهانی در قبال افرادی در معرض خطر چیست؟
در حالی که طالبان دامنه و شدت انتقامجویی از کارمندان دولت پیشین و مدافعان حقوق بشر را افزایش داده است، اخراج افراد تحت تعقیب طالبان، زندگی آنها را با خطر جدی مواجه میسازد. افزایش آمار ناپدیدسازی، قتلهای مرموز، بازداشتهای فراقانونی، شکنجه و تعذیب شهروندان از سوی طالبان در ماههای اخیر، گواه بر این است که افراد متواری از دست طالبان به محض ورود به کشور با خطر بازداشت و یا قتلهای مرموز و ناپدید شدن مواجه خواهند بود. از این جهت اخراج این دسته از مهاجران نوعی همدستی با طالبان برای نابودی آنها است. اقدامی که نه با ارزشهای اسلامی سازگار است و نه با معیارهای حقوق بشری و حقوق پناهجویان.
به نظر میرسد وظیفه انسانی مدافعان حقوق مهاجران، انجمنهای اجتماعی، نهادها و نخبگان فرهنگی و هنری در دو کشور همسایه و سایر نقاط جهان است که برای حفاظت از جان افراد در معرض خطر دادخواهی کنند. انتظار میرود وجدانهای بیدار جامعه از دولتهای ایران و پاکستان بخواهند که از بازگرداندن افراد در معرض خطر، به کام طالبان، صرف نظر کرده روند اخراج دسته جمعی و گسترده پناهجویان را در این مقطع دشوار اقتصادی و امنیتی، متوقف کنند. لازم است که به مقامات در دولتهای همسایه گوشزد شود که حافظه تاریخی ملتها، همیاری در لحظات دشوار و یا بی مهری را فراموش نخواهند کرد.
از جانب دیگر از دولتهای مهاجرپذیر اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا نیز انتظار میرود که قبل از وقوع خطر برای افراد در معرض خطر، روند پذیرش پناهجوایان از دو کشور ایران و پاکستان را تسهیل کنند. پالیسی برخی کشورها مبنی بر پذیرش درخواست پناهندگی افراد در معرض خطر، صرفا از داخل افغانستان در تضاد آشکار با فلسفه نجات جان کسانی قرار دارد که در کشورهای همسایه پناه گرفتهاند و در معرض اخراج قرار دارند. در این بخش نیز انتظار میرود نهادهای فعال در عرصه حقوق پناهندگان در سطح بین المللی، به این موضوع تمرکز کرده از هر ظرفیتی برای نجات جان هزاران شهروند در معرض خطر اقدام کنند.
مطلب پیشنهادی
بیانیه حزب شهروندان افغانستان به مناسبت صدور درخواست حکم بازداشت ملا هبتالله، رهبر و ملا حکیم حقانی قاضیالقضات گروه طالبان، توسط محکمه جزایی بینالمللی لاهه
-بسمالله الرحمن الرحیم ملت شریف افغانستان! امروز یک گام مهم و تاریخی در مسیر عدالت …