حزب شهروندان افغانستان وبسایت رسمی حزب شهروندان افغانستان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
فصل اول
کلیات
ماده ۱: نهاد سیاسی که این اساسنامه اهداف و ساختار تشکیلاتی آن را بیان می‌کند، با عنوان «حزب شهروندان افغانستان» فعالیت می‌کند و از این پس در این اساسنامه به‌طور اختصار «حزب» یاد می‌شود.
ماده 2: این حزب، یک نهاد سیاسی مستقل بوده که برای تحقق حقوق شهروندی همه شهروندان افغانستان در چوکات این اساسنامه و بر مبنای کرامت انسانی، ارزش‌های ناب دینی مبتنی بر خرد، حقوق بشر و سایر موازین پذیرفته شده‌ی بین‌المللی فعالیت می‌کند.
تبصره 1: از آنجا که در حال حاضر، فعالیت‌های سیاسی در داخل افغانستان ناممکن است، حزب با حفظ استقلال و در نظرداشت منافع والای مردم افغانستان، تا مساعد شدن زمینه فعالیت در داخل کشور، برنامه اعلام موجودیت و فعالیت‌هایش را در بیرون از افغانستان به پیش می‌برد.
ماده 3: شعار، رنگ و مشخصات لوگوی حزب قرار ذیل است:
الف: شعار حزب، «افغانستان برای همه شهروندان» است.
ب : رنگ پرچم حزب «نارنجی» است که نشانه عشق به میهن، مثبت‌اندیشی، تحرک و خودباوری برای همه شهروندان افغانستان است.
ج : مشخصات آرم حزب به این قرار است:
1. دایره پررنگ اول، متشکل از چهار قسمت با رنگ‌های متفاوت، نماد اولین میدان تجمع مردمی (دموکراسی) در یونان باستان است. دایره به صورت پراکنده و رنگارنگ ترسیم شده که به عنوان اصل تفاوت دیدگاه شهروندی به کار گرفته شده است.
2. بعد از حلقه اصلی، نماد کلید به صورت نامرئی طراحی شده است که این نشان به عنوان رمزگشای مشکلات و حل منازعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی افغانستان در نظر گرفته شده است.
3. در دایره دوم، مجموعه‌ای از اشکال مانند خورشید به عنوان نماد روشنایی، برج‌های دوازده‌گانه فلکی و سمبل صنایع دستی مناطق مرکزی به شکل دایره‌ای طراحی شده است. در مرکز دایره کوچک، کلمه «الله» درج گردیده است.
4. در سمتِ راست لوگو، خط حانل ترسیم شده و پس از آن نام حزب به دو زبان فارسی و انگلیسی ذکر شده است: (Afghanistan Citizens Party حزب شهروندان افغانستان)
فصل دوم
اهداف
ماده 4: اهداف حزب
1. اهداف سیاسی
سیاست به عنوان برجسته‌ترین حق شهروندی مربوط به حوزه عمومی و متعلق به همگان است و تنها استقرار یک نظام دموکراتیک، غیر متمرکز و پاسخگو در افغانستان، می‌تواند حقوق اساسی همه شهروندان را تأمین نماید. با تاکید بر مفهوم «شهروند» و تعهد بر اصل «حقوق شهروندی» و استقرار نظام غیر متمرکز در کشور، حزب شهروندان افغانستان در عرصه‌ی سیاسی اهداف ذیل را دنبال می‌کند:
1-1. حفظ تمامیت ارضی کشور در چارچوب مرزهای تعریف شده‌ی کنونی و دوری جستن از تمام مناقشات سرزمینی با همسایگان؛
1-2. استقرار نظام غیرمتمرکزِ سیاسی و اداری در کشور که این هدف با توجه به بافت اجتماعی افغانستان و نیز تجارب گذشته، تنها از طریق استقرار یک نظام سیاسی مبتنی بر فدرالیسم و ساختار پارلمانی قابل تحقق خواهد بود؛
1-3. تثبیت عناصر دموکراتیک، شهروندمحور و کارآمد در نظام سیاسی آینده؛
1-4. به میدان آوردن نسل جدید فعالان و رهبران سیاسیِ ملی‌گرا، با دغدغه، دارای درک عمیق از مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی و عاری از وابستگی به بازیگران بیرونی به منظور رهایی کشور از وضعیت میدان بودن برای رقابت‌های امنیتی و نیابتیِ قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی؛
1-5. تحقق تکثر سیاسی، مبارزه با فرهنگ سیاسی ارباب‌سالاری، جلوگیری از میراثی شدن قدرت در همه سطوح و مبارزه با انحصار قدرت در میان افراد و خانواده‌های محدود که داعیه‌ی نمایندگی از اقوام کشور باشند و عملا سیاست را به عنوان یک کالای انحصاری خانوادگی تبدیل نمایند؛
1-6. تحکیم حاکمیت قانون در همه‌ی حوزه‌ها و در تمامی مناسبات شهروندان با دولت؛
1-7. تفکیک و استقلال قوا به معنای واقعی کلمه و رهایی دو قوه‌ی قضائیه و مقننه از سلطه‌ی قوه‌ی مجریه که با تحقق نظام پارلمانی و سنجش تدابیر و تدوین اصولی در قانون اساسی آینده، محقق خواهد شد.
1-8. محو انواع تبعیض و انحصارگرایی و نهادینه کردن مفهوم «شهروندی» در مناسبات سیاسی جامعه؛
1-9. ترویج و تحکیم حزب‌سالاری و فرهنگ حزبی در امر حکومتداری و کسب قدرت از طریق انتخابات سراسری، شفاف و عادلانه؛
1-10. پایان دادن به نسل‌کشی و کشتار هدفمند گروه‌های خاصی قومی و اجتماعی در افغانستان؛
1-11. محو ترویزم مذهبی و بنیادگرایی دینی در ابعاد مختلف آن؛
1-12. تحکیم حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان (آزادی بیان، عقیده، اجتماعات، حق کار و شغل، مشارکت سیاسی و تأمین حقوق بنیادین زنان، کودکان، افراد دارای معلولیت و سایر گروه‌های اجتماعی آسیب‌پذیر).
1-13. تغییر نقش بین‌المللی افغانستان و بازیابی وجهه‌ی تاریخی و هویت ملیِ مبتنی بر عناصر فرهنگی مثبت برای جامعه که سبب افزایش اعتبار بین‌المللی کشور در سطح نظام بین‌الملل گردد؛
1-14. تأمین استقلال واقعی افغانستان و رعایت اصول دیپلماسی سازنده با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی؛
1-15. حسن هم‌جواری و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با همسایگان.
2. اهداف امنیتی و صلح‌سازی
تحولات و رخ‌دادهای چند دهه اخیر نشان داد که افزون بر نقش عوامل خارجی در بی‌ثباتی سیاسی و سقوط‌های متدوام در افغانستان، عامل اصلی این بحران دوام‌دار و فراگیر پدیده‌ی داخلی است و این عامل در لایه‌های اجتماعی و نیز در ماهیت بینش و نوع کنش کارگزاران سیاسی نهفته است. قبیله‌سالاری، خودکامگی، انحصار قدرت، افراطی‌گری دینی و مذهبی، سوء مدیریت کارگزاران سیاسی و نظامی از عوامل اصلی و داخلی پدیده‌ی بی‌ثباتی، تداوم بحران و بازتولید چرخه‌ی ناامنی در کشور بوده و خود زمینه‌ساز مداخلات بیرونی و جنگ نیابتی رقبای منطقه‌ای و بین المللی در کشور گردیده است. با توجه به نکات فوق، حزب شهروندان افغانستان با هدف کلی تأمین ثبات دایمی و امنیت سرتاسری، در بخش صلح‌سازی و امنیت پایدار، بر اهداف ذیل تاکید می‌ورزد:
2-1. گذار تاریخی افغانستان از چرخه‌ی متداوم بحران و منازعه به سمت ایجاد وضعیت صلح پایدار و این کار فقط با حاکم ساختن اصل شهروندی در همه مناسبات سیاسی و اجتماعی ممکن است؛
2-2. جلوگیری از مداخلات گسترده و مخرب بازیگران بیرونی و دستگاه‌های استخباراتی-امنیتی بیگانه در مناسبات سیاسی کشور؛
2-3. تغییر وضعیت افغانستان از کشور حائل (که به محل برخورد منافع قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی و بازی‌های امنیتیِ نیابتی آن‌ها با یکدیگر تبدیل شده است) به کشور دارای استقلال، ثبات سیاسی و حاکمیت سرزمینی؛
2-4. برقراری صلح واقعی و عادلانه با تاکید بر تحقق اصل عدالت اجتماعی و حاکم ساختن اصل شهروندی در کشور؛
2-5. حمایت از ایجاد قوای مسلحِ ملی، بر اساس اصل شایسته‌سالاری و غیر وابسته به جریان‌های سیاسی تا متضمن امنیت سرتاسری باشد؛
2-6. خلع سِلاح عمومی به ویژه گروه‌های مسلح غیرمسئول؛
2-7. ایجاد فضای مثبت و تقویت روحیه همدیگر پذیری بین همه شهروندان؛
2-8. از میان برداشتن زمینه‌های بنیادین و عوامل زیربنایی (عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی) جرم و جنایت در جامعه؛
2-9. پرهیز از ادعای ارضی بدون پشتوانه‌ی حقوقی علیه کشورهای دیگر و داعیه‌های خلاف اصول حاکم در عرصه حقوق بین‌الملل که درواقع این نوع داعیه‌های حساسیت‌زا تا کنون سبب شده است برخی همسایگان به منظور جلوگیری از تحقق این داعیه‌ها، در خلق بحران و بی‌ثباتی در افغانستان نقش منفی ایفا کند و هوادار بی‌ثباتی در کشور ما باشد.
3. اهداف فرهنگی و اجتماعی
فرهنگ تاروپود اصلی زندگی اجتماعی و جوامع انسانی است و تمامی ابعاد دیگر توسعه و ترقی یا بحران و عقب‌گرد اجتماعی و سیاسی، متأثر از فرهنگ و عناصر فرهنگی یک جامعه است. فرهنگ سیاسی حاکم بر یک جامعه نیز مولود فرهنگ عمومی و متأثر از مؤلفه‌ها و عناصر آن است. به همین دلیل، بحران فراگیر کنونی در کشور تا اندازه‌ی زیادی ریشه‌های فرهنگی دارد. با توجه این حقیقت، ما نیازمند توجه ویژه به فرهنگ جامعه و اصلاح و بهبود آن هستیم. افغانستان به مثابه‌ی خانه‌ی مشترک برای تمام شهروندان، ملک طلق هیچ شخص یا گروه قومی نیست تا بر آن و سرنوشت مردم آن حق مالکیت انحصاری داشته باشند. ما مدافع تکثر فرهنگی و رواداری و تعامل مثبت میان خرده فرهنگ‌ها در کشور هستیم. منطق توسعه و پیشرفت در اکثر کشورهای توسعه‌یافته نیز نشان داده است که تنوعات تباری و فرهنگی در یک سرزمین، نه تنها باعث عقب‌گرد در این جوامع نگردیده، بلکه توسعه و رفاه را به ارمغان آورده است.
با توجه به تنوعات قومی، مذهبی و فرهنگی در افغانستان، حزب شهروندان با تأکید بر اصل اساسی عدالت اجتماعی به عنوان زیربنای زندگی جمعی صلح‌آمیز و مبتنی بر کرامت انسانی، همدیگرپذیری و تساهل، اهداف ذیل را به عنوان راه حل معضلات اجتماعی افغانستان می‌داند و برای تحقق آن تلاش خواهد ورزید:
3-1. تأمین عدالت اجتماعی به عنوان زیربنایی‌ترین اصل زندگی جمعی بر مبنای پدیده‌ی شهروندی و محو هرگونه تبعیض بر مبنای قومیت، مذهب، جنسیت یا سایر تفاوت‌های طبیعی در میان افراد جامعه؛
3-2. استقبال از تکثر فرهنگی و حمایت از خرده‌فرهنگ‌های موجود در کشور به عنوان عناصر مکمل و مایه‌ی غنامندی فرهنگ ملی؛
3-3. تأمین وفاق ملی بر مبنای اصل حقوق شهروندی و زمینه‌سازی برای نگاه برابر به همه‌ی شهروندان و حمایت از اقشار محروم جامعه؛
3-4. مبارزه با ریشه‌های خشونت در عرصه‌های مختلف جامعه (عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، مکتب، دانشگاه و خانواده) از طریق سنجیدن تمهیدات و به کار گیری سازوکارهای بنیادین فرهنگی و آموزشی با هدف خشونت‌زدایی از رفتارهای فردی و جمعی در میان شهروندان کشور؛
3-5. ریشه‌کن کردن بی‌سوادی و گسترش سواد عمومی در سطح کل شهروندان افغانستان، اعم از زن و مرد؛
3-6. گسترش کمّی و کیفی تحصیلات عالی به صورت عادلانه در سراسر کشور؛
3-7. آموزش سیاسی و ایجاد زمینه‌های مشارکت سیاسی-مدنی برای تمام شهروندان افغانستان به خصوص برای نسل جوان و جامعه زنان؛
3-8. تلاش ویژه برای ارتقاء اساسیِ ظرفیت و توانمندی‌های نسل جوان کشور با هدف ایجاد انسان تحصیل‌کرده و نیروی انسانی ماهر به عنوان زیربنای تغییر و توسعه؛
3-9. بازگشت ارزش‌های اخلاقی در سطح جامعه و تعاملات شهروندان افغانستان و رهایی از معضل مخرب فساد در ابعاد مختلف اداری، اقتصادی و … .
3-10. احترام به ارزش‌های دینی مردم و تلاش برای ترویج و گسترش قرائت اعتدالی و خردپذیر از دین که به جای ترویج خصومت، خشونت و ستیز، به همدیگرپذیری و زندگی مسالمت‌آمیز کمک نموده و راه را برای شکوفایی فرهنگی جامعه باز نماید؛
3-11. از میان بردن زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی تروریزم‌پروری، بنیادگرایی و افراط‌گرایی مذهبی؛
3-12. تقویت و حمایت از رسوم و عنعنات دگرپذیرانه در جامعه و عمومی ساختن فرهنگ رواداری و تساهل در مناسبات اجتماعی؛
3-13. ایجاد و نهادینه کردن فرهنگ شهروندمحوری به جای فرهنگ سنتی و قوم‌محورانه؛
3-14. تقویت و پاسداری از زبان‌های بومی و حفاظت از خرده هویت‌های فرهنگی، تاریخی و باستانی مردم افغانستان؛
3-15. زمینه‌سازی و فراهم کردن شرایط در داخل کشور برای بازگشت مهاجران هم‌وطن از کشورهای گوناگون؛
3-16. حل دایمی معضل کوچی و دِه نشین در مناطق مرکزی و سایر ولایت‌ها و اِسکان آن‌ها در مناطقی با تقارب فرهنگی و اجتماعی که موجب ایجاد عوارض و تنش‌های دوام‌دار اجتماعی نگردد؛
3-17. فراهم کردن زمینه مشارکت زنان در عرصه‌های مختلف و راه اندازی برنامه‌های ارتقای ظرفیت و توانمندسازی بانوان؛
3-18. فراهم کردن زمینه‌های آموزشی و ورزشی برابر برای تمامی کودکان، نوجوانان و جوانان.
4. اهداف اقتصادی
باور ما بر این است که نظام اقتصادی مبتنی برسیستم بازار آزاد می‌تواند باعث پیشرفت، توسعه، کاهش فقر و در نهایت منجر به خودکفایی در کشور گردد. بنابراین، حزب شهروندان افغانستان، در عرصه اقتصادی با تاکید برسیستم بازار آزاد و حمایت از سکتور خصوصی، اهداف ذیل را دنبال می‌کند:
4-1. تلاش برای ایجاد نظام و سیاست‌های اقتصادی‌ای که بیشترین میزان رفاه را برای تمامی شهروندان کشور به صورت عادلانه و برابر فراهم نماید؛
4-2. طرح و تطبیق برنامه‌های مشخص اقتصادی برای ریشه‌کن‌سازی معضل بنیادین فقر و بیکاری در افغانستان؛
4-3. حمایت از فعالیت‌های بخش خصوصی و زیربنایی و توجه ویژه به رونق صنعت، تجارت، زراعت و مالداری و صنعتی نمودن زراعت و مالداری در کشور؛
4-4. فراهم ساختن فرصت‌های عادلانه برای تاجران و سرمایه‌گذاران تا بدون توجه به وابستگی‌های نژادی و قومی شان، مانند گذشته از فرصت‌های عادلانه‌ی ملی کنار زده نشوند؛
4-5. محو و کاهش معضل اعتیاد و تولید و قاچاق مواد مخدر و ارایه طرح‌های بدیل برای کِشت خشخاش در کشور، مانند طرح تقویت و گسترش کشت زعفران و دیگر موارد جایگزین خشخاش؛
4-6. تأمین شرایط لازم برای استفاده درست و عادلانه از منابع طبیعی و معدنی افغانستان با در نظرداشت حفاظت از محیط زیست و حقوق نسل‌های آینده به نفع همه شهروندان و در نهایت رسیدن به خود کفایی کشور؛
4-7. حمایت ویژه از قشر محروم و طبقه کارگر؛
4-8. حاکمیت سیستم شایسته‌سالار و نخبه‌پرور در عرصه اقتصادی، صنعتی و تولیدی.
فصـل سوم
ساختار تشکیلاتی حزب
ماده 5: حزب دارای مجمع عمومی، شورای مرکزی و شورای اجرائیه است.
مجمع عمومی
ماده 6: مجمع عمومی، متشکل از همه اعضا و عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری حزب است که جلسات عادی آن هر ۴ سال یکبار دایر می‌شود و فیصله‌ها در آن با رأی ۵۰ به علاوه ۱ اعضای حاضر گرفته می‌شوند. جلسات مجمع عمومی با توجه به شرایط، حضوری و یا همزمان به صورت مجازی و حضوری، به گونه‌ای که امکان استعمال رأی برای همه اعضا مساعد باشد، برگزار می‌شود.
جلسات مجمع عمومی، از سوی رئیس موقت این مجمع که در روز برگزاری آن گزینش می‌شود، مدیریت می‌شود.
ماده 7: جلسات فوق‌العاده مجمع عمومی با پیشنهاد ریاست حزب ویا دو سوم اعضای شورای مرکزی قابل برگزاری است.
ماده 8: حداقل دو ماه قبل از جلسات عادی مجمع عمومی، کمیسیون انتخابات ایجاد می‌شود که ضمن پیشبرد امور انتخاباتی، صلاحیت رد یا تأیید کاندیدا برای عضویت در شورای مرکزی و شورای اجرائیه را طبق مفاد اساسنامه دارا می‌باشد.
ماده 9: کمیسیون انتخابات برای گزینش اعضای شورای مرکزی، مسئولیت برگزاری انتخابات شورای اجرائیه را نیز دارد. اعضای این کمیسیون پنج تن می‌باشد که از میان اعضای مؤسس و اعضای فعال حزب که توانایی کار گروهی، تجربه مرتبط و فرصت بیشتر داشته باشند، از سوی شورای مرکزی گزینش می‌شوند. اعضای کمیسیون حق کاندیدا شدن در پست‌های عضویت شورای مرکزی و شورای اجرائیه را ندارند.
ماده 10: لایحه وظایف کامل و سایر مسائل انتخاباتی طی لایحه جداگانه تهیه و پس از تأیید شورای مرکزی قابل اجرا می‌باشد.
تبصره 2: اعضای کمیسیون انتخابات و لایحه وظایف آن در دور نخست مجمع عمومی، از سوی اعضای مؤسسین حزب گزینش و تصویب می‌گردد.
ماده 11: وظایف و صلاحیت‌های مجمع عمومی حزب:
الف) تصویبِ مفاد اساسنامه و مرامنامه حزب
ب) انتخاب اعضای شورای مرکزی
ج)تصویب خط مشی و برنامه‌های کلی حزب
د) استماع گزارش‌های کاری و مالی شورای اجرائیه که توسط رئیس حزب ارائه می‌شود.
ه) تصویب و یا رد تصمیم‌گیری شورای مرکزی در خصوص ادغام یا انحلال حزب با اکثریت آراء
شورای مرکزی
ماده 12: شورای مرکزی متشکل از 21 عضو می‌باشد که برای یک دوره چهار ساله از میان اعضای مؤسسین و فعالین حزب توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شوند. هیچ یک از اعضای شورای مرکزی به استثنای رئیس حزب، نمی‌توانند به صورت همزمان عضو شورای مرکزی و شورای اجرائیه باشند. حد نصاب برای برگزاری جلسات شورای مرکزی، پنجاه به علاوه یک می‌باشد.
تبصره 3: اعضای شورای مرکزی با توجه به توانایی، تجربه و علاقه‌مندی‌شان در بخش اجرایی حزب، می‌توانند عضو کمیته‌ها باشند، اما در جلسات و پیشبرد امور، تابع تصمیم کمیته مربوطه بوده و نمی‌توانند از امتیاز عضویت شورای مرکزی استفاده کنند.
ماده 13: تشکیلات شورای مرکزی، در صورت نیاز و لزوم‌دید، با پیشنهاد ریاست و تأیید پنجاه به علاوه یک اعضای شورای مرکزی افزایش می‌یابد. شرایط عضویت افراد جدید در شورای مرکزی طبق ماده 19 این اساسنامه بوده و معیار گزینش نیز کسب پنجاه به علاوه یک رأی مثبت اعضای حاضر در جلسه شورای مرکزی است.
ماده 14: جلسات شورای مرکزی (حضوری یا آنلاین) در سال نخستِ هر دور چهار ساله، هر ماه یکبار و جلسات فوری آن بر حسب ضرورت به پیشنهاد رئیس حزب دایر می‌شود، اما در سال دوم پس از تکمیل اعضای شورای اجرائیه، هر سه ماه یکبار برگزار می‌شود و فیصله‌های آن با رای ۵۰ به علاوه ۱ اعضای حاضر گرفته می‌شود. هماهنگی و مدیریت تمامی جلسات شورای مرکزی از سوی رئیس عمومی حزب صورت میگیرد.
ماده 15: اعضای شورای مرکزی در اولین جلسه خویش، رئیس حزب را از میان اعضای شورای مرکزی برای مدت ۴ سال انتخاب می‌کنند. معاونین، مسول دارالانشاء و مسئولین کمیته‌ها با پیشنهاد رئیس منتخبِ حزب، در جلسه بعدی این شورا به صورت دسته‌جمعی یا دو مرحله‌ای، جهت کسب رأی تأیید معرفی می‌شوند.
ماده 16: معیار انتخاب اعضای شورای اجرائیه، کسب رأی مثبت حداقل پنجاه به علاوه یک اعضای شورای مرکزی است.
تبصره 4: درصورت عدم تکمیل حد معیار برای ریاست حزب، فرد یا افراد دیگری مطابق ماده 22 اساسنامه در کمیسیون انتخابات ثبت‌نام می‌شوند و کمیسیون مذکور موظف است ظرف سه روز، لیست نهایی را اعلام و انتخابات را ظرف سه روز دیگر برگزار کند. درصورتی‌که از میان کاندیدای دور دوم نیز، هیچ یک موفق به کسب پنجاه به علاوه یک اعضای شورای مرکزی نگردند، رقابت میان کاندیدای پیشتاز دور نخست و دور دوم برگزار می‌شود که در این صورت، معیار انتخاب اکثریت نسبی می‌باشد. چنان‌چه هریک از کاندیدای پیشنهادی ریاست برای پست معاونت‌ها، مسئول درالانشاء و مسئولین کمیته‌ها از سوی شورای مرکزی رأی تأیید به دست نیاورند، باید فرد یا افراد دیگر در اسرع وقت معرفی گردند.
ماده 17: مصوبات تمامی جلسات شورای مرکزی در اختیار دارالانشاء حزب قرار داده می‌شود.
ماده 18: وظایف و مسئولیت‌های شورای مرکزی:
الف) تعیین خط مشی و پالیسی عمومی و نظارت بخش‌های اجرایی حزب
ب) طرح و تصویب استراتژی برای نیل به اهداف مندرج در این اساسنامه
ج) تصویب بودجه سالانه حزب که از سوی شورای اجرائیه پیشنهاد می‌گردد.
د) تأیید یا رد پیشنهاد شورای اجرایی در معرفی کاندیداها برای احراز سِمت‌های بلندپایه انتخابی وانتصابی در دولت
ر) تأیید، رد یا تعدیل و اصلاحات پیشنهادی شورای اجرایی در اساسنامه و مرامنامه حزب
ه) در صورت انحراف حزب از خط مشی اصلی و تخطی آشکار از اساسنامه و یا بروز مشکل کلان در حزب، پس از تلاش‌های بی‌نتیجه برای حل آن، در صورت موافقت دو سوم اعضای شورای مرکزی، جلسه فوری و اضطراری مجمع عمومی حزب دایر می‌گردد.
ی) تعیین پنج نفر از میان اعضای شورای مرکزی به عنوان هیئت نظارت که توانایی و تجربه نظارتی داشته باشند. این هیئت بر بخش‌های اجرایی به شمول بخش مالی حزب نظارت می‌کند و موظف است گزارش کتبی ماهانه را به جلسات شورای مرکزی ارائه کند. دورۀ کاری اعضای این هیئت یک سال است، اما در صورت موافقت پنجاه به علاوه یک اعضای شورای مرکزی، می‌تواند هر سال تمدید شود و یا افراد جدید جایگزین شوند.
ماده 19: شرایط کاندیدا شدن و احراز عضویت در شورای مرکزی حزب قرار ذیل است:
الف) از شهرت نیک اجتماعی برخوردار بوده و توان کار گروهی مداوم را داشته باشد.
ب) تجربه کاری حداقل سه سال در نهادهای رسمی، اکادمیک و یا خصوصی مرتبط و معتبر داشته باشد.
ج) حد اقل دو سال سابقه فعالانه در برنامه‌های حزب داشته باشد.
تبصره 5 : شرایط بخش «ج» ماده 19، شامل دور نخست مجمع عمومی نمی‌گردد.
د) داشتن تحصیلات عالی و تجربیات مدیریتی ارجحیت دارد.
ه ) تأیید شرایط کاندیداتوری از سوی کمیسیون انتخابات
و) کسب رأی مثبت حداقل پنجاه به علاوه یک اعضای حاضر مجمع عمومی
شورای اجرائیه
ماده 20: شورای اجرائیه متشکل از سیزده تن شامل رئیس، معاون سیاسی، معاون اجتماعی، معاون فرهنگی، مسئول دارالانشاء و مسئولین کمیته‌های هشت‌گانه بالاترین مرجع اجرایی حزب بوده و اعضای این شورا برای یک دوره چهار ساله از سوی شورای مرکزی انتخاب می‌شوند.
جلسات شورای اجرائیه، بر حسب لزوم‌دید ریاست حزب و یا با پیشنهاد فوری کمیته‌ها برگزار می‌شود. کمیسیون‌ها و کمیته‌ها نیز می‌توانند طبق لایحه وظایف تعیین شده، جلسات‌شان را طبق پلان داخلی‌شان تنظیم کنند. یک فرد بیش از دو دوره متوالی نمی‌تواند متصدی ریاست و یا معاونت‌های حزب باشد.
ماده 21: شرح وظایف و صلاحیت‌های رئیس حزب:
الف) رئیس شورای اجرائیه به عنوان رئیس عمومی حزب محسوب می‌شود و تمثیل کنندۀ اراده حزب در مجامع ملی و بین‌المللی می‌باشد.
ب) هماهنگی و مدیریت جلسات شورای مرکزی حزب
ج) پیشبرد امور حزب و مدیریت بر تمام بخش‌های اجرایی حزب
د) امضای مصوبات و موافقتنامه‌های حزب با نهادهای دیگر و همچنین مکاتبات رسمی حزب
ذ) اعلام موقف‌های رسمی و کلان حزب متناسب به اقتضای شرایط، طی نشست‌های مطبوعاتی و یا در رسانه‌ها
ر) برداشت پول و ایجاد حساب‌های مالی حزب بعد از امضای رئیس حزب قابل اجرا و اعتبار می‌باشد.
ز) معرفی افراد و کاندیداها برای احراز پست‌های دولتی و سایر فرصت‌های ایجاد شده از سوی حزب در نهادهای ملی و بین‌المللی. چنان‌چه این پست‌ها بلندپایه باشند، شامل پست نخست‌وزیری، وزارت، معینیت، یا کاندیدا برای پارلمان و سایر نهادهای انتخابی، نیاز به تایید شورای مرکزی دارد.
س) تصمیم در مورد تعامل و تشکیل ائتلاف با سایر جریان‌های سیاسی برای رسیدن به اهداف مشترک
و) پیشنهاد تعدیل و آوردن اصلاحات در اساسنامه و مرامنامه حزب به شورای مرکزی
ه) پیشنهاد افراد به عنوان معاونین، مسئول دارالانشاء و مسئولین کمیته‌های حزب برای گزینش از سوی شورای مرکزی با درنظرداشت توانایی و تناسب جنسیتی
ی) ایجاد و یا لغو بخش‌های تشکیلاتی شورای اجرائیه به شمول ایجاد بورد عالی مشورتی
ماده 22: تأیید لایحه وظایف مسئولین کمیته‌ها و مسئول دارالانشاء و همچنین تعیین دو سخنگو از میان اعضای فعال حزب
ماده 23: شرایط کاندیدا شدن برای پست ریاست حزب :
الف) حداقل دارای سه سال سابقه در حزب و سهم فعالانه در برنامه‌های حزب داشته باشد.
تبصره 6: سابقه سه سال در دورهای بعدی چهار ساله حزب در نظر گرفته شده است.
ب) حداقل سن 30 سالگی را تکمیل کرده و از شهرت نیک در میان اعضای حزب و جامعه برخوردار باشد.
ج) دارای تحصیلات عالی حداقل ماستری بوده و توانایی مدیریتی و کار گروهی را داشته باشد.
د) به زبان‌های خارجی از جمله انگلیسی آشنایی کامل داشته باشد. تسلط بر سایر زبان‌های خارجی به عنوان مزیت در نظر گرفته می‌شود.
ماده 24: شرح وظایف و صلاحیت‌های معاونین حزب:
الف) معاونت سیاسی حزب، که ساحه کاری آن علاوه بر همکاری با ریاست، در بخش‌های روابط خارجی و سیاسی در نظر گرفته شده است. معاون سیاسی حزب، کمیته‌های ( سیاسی، اطلاعات و امنیت، و کمیته صلح و حقوق بشر) را تحت عنوان (کمیسیون سیاسی ) مدیریت کرده و به ریاست پاسخگو می‌باشد.
ب) معاونت اجتماعی حزب، که ساحه کاری آن علاوه بر همکاری با ریاست، به صورت مستقیم مدیریت سه کمیته؛ (مالی و تدارکات، روابط و امور مهاجرین) را تحت عنوان (کمیسیون اجتماعی) برعهده داشته و به ریاست حزب پاسخگو می‌باشد.
ج ) معاونت فرهنگی، که ساحه کاری آن علاوه بر همکاری با ریاست، به صورت مستقیم مدیریت سه کمیته ( فرهنگی ونشرات، تحصیلات و فناوری، محیط زیست ) را تحت عنوان( کمیسیون فرهنگی) مدیریت می‌کند و به ریاست حزب پاسخگو می‌باشد.
ماده 25: در صورت فوت، استعفا، مریضی صعب‌العلاج یا عدم توانایی جسمی رئیس برای پیشبرد امور حزب، معاون سیاسی، صلاحیت‌ها و مسئولیت‌های آن را تا انتخاب رئیس جدید برعهده میگیرد و یا در صورت لزوم، رئیس حزب برخی از صلاحیت‌های خویش را به معاونین حزب تفویض می‌کند.
ماده 26: درصورتی‌که رئیس حزب یک مرد انتخاب می‌شود، الزاماَ باید یک زن به عنوان معاون سیاسی یا اجتماعی فرهنگی از سوی ریاست حزب پیشنهاد گردد. برعکس آن نیز چنین است.
ماده 27: دارالانشاء مسئول اخذ و صدور مکاتبات رسمی، حفظ و نگهداری مُهرعمومی حزب و مسئول هماهنگی جلسات کمیسیون‌ها و شورای اجرائیه است. تمام آدرس های رسمی حزب در شبکه های مجازی، با هماهنگی دارالانشاء صورت میگیرد و پسورد تمام آدرس ها نیز برعلاوه بخش مربوطه، در اختیار دارالانشاء و ریاست عمومی حزب قرار میگیرد.
ماده 28: لایحه وظایف کاملِ مسئولین کمیته‌ها همزمان با پلان‌های کاری کوتاه‌مدت و درازمدت کمیته‌ها، طی لایحه جداگانه ترتیب و پس از تأیید ریاست حزب، قابل اجرا می‌باشد.
ماده 29: مسئولین کمیته‌ها به عنوان رکن اجرایی حزب، از میان اعضای حزب با توجه به توانایی، تخصص و تناسب جنسیتی از سوی ریاست به عنوان کاندیدا به شورای مرکزی جهت اخذ رأی تایید پیشنهاد می‌شوند. هر کمیته می‌تواند تعیینات تشکیلاتی خویش را طبق ضرورت، از میان اعضای حزب با مشورت ریاست تهیه و ترتیب دهند.
ماده 30: دو عضو فعال حزب که فصاحت، توانایی و تجربه نسبی در عرصه رسانه‌ای داشته باشند، از سوی ریاست به عنوان سخنگویان رسمی حزب معرفی می‌گردند.
ماده 31: کمیته‌های حزب قرار ذیل است:
کمیته سیاسی
- کمیته اطلاعات و امنیت
- کمیته صلح و حقوق بشر
- کمیته فرهنگی و نشرات
- کمیته تحصیلات و فنّاوری
- کمیته محیط زیست
- کمیته روابط و امور مهاجرین
- کمیته مالی و تدارکات
فصل چهارم
اعضا
ماده 32: هر شهروند افغانستان که سن ۱۸ سالگی را تکمیل نموده باشد و از سوی دادگاه به جرایم جنگی، نسل‌کشی و جنایات ضد بشری و سایر جرم‌های جنایی محکوم نشده باشد، می‌تواند با پذیرش مفاد اساسنامه، فرم ثبت و تعهد نامه را تکمیل و امضا نماید و عضویت این حزب را حاصل کند.
ماده 33: اعضای حزب وظایف و مکلفیت‌های ذیل را به عهده دارند:
الف) تلاش در جهت تحقق اهداف و آرمان‌های حزب
ب) شرکت فعال در جلسات و همایش‌های حزب
ج) پایبندی و تعهد به اساسنامه و مرامنامه حزب
د) پرداخت حق عضویت مداوم
ماده 34: هر عضو حزب با درنظرداشت شرایط مندرج اساسنامه، حق رأی مساوی، حق انتخاب شدن و انتخاب کردن را در پست‌های اجرایی و شورای مرکزی حزب دارا می‌باشد.
ماده 35: درصورتی‌که یک عضو بنابر هر دلیلی نخواهد به عضویت خود در این حزب ادامه دهد، باید به صورت کتبی استعفایش را به ریاست حزب ارائه کند.
ماده 36: در معرفی کاندیدا به پُست‌های حکومتی و سایر فرصت‌های ایجاد شده توسط حزب، اولویت به اعضای فعال حزب که تخصص و تجارب مرتبط را داشته باشند، داده می‌شود.
ماده 37: از آنجایی‌که کار جمعی وحزبی، مستلزم پذیرش دیدگاه‌های متفاوت و در عین حال اکثریت است، همه اعضا در هر شرایطی اصل پذیرش رأی اکثریت وحتی مخالف را در نظر داشته و نباید بر دیدگاه‌های شخصی‌شان پافشاری نمایند. ازین‌رو، هیچ عضو یا اعضای حزب، درصورت پذیرفته نشدن نظریاتش در داخل حزب، حق ابراز نظر در تقابل با خط مشی حزب در فضای مجازی و یا اقدام به انشعاب یا تاسیس نهادهای موازی با حزب را ندارد.
افراد، مدت یک سال پس از استعفا و یا اخراج از حزب نیز حق ندارند جریان سیاسی و یا حزب مشابه تاسیس کنند. حزب حق استفاده از تمام ابزارهای حقوقی آن را برای خود محفوظ می‌داند.
ماده 38: چنان‌چه هر کدام از اعضا یکی از موارد زیر را مرتکب شوند، پس از دریافت ۳ بار هشدار از حزب اخراج می‌شوند:
الف) تخطی صریح از مواد اساسنامه، سوءاستفاده از حزب برای منافع شخصی و خانوادگی
ب) محروم شدن از فعالیت‌های سیاسی توسط یک دادگاه قانونی و با صلاحیت
ج) افشای مطالب و رازهای محرمانۀ حزب و دامن زدن به مسایل تفرقه برانگیز در میان اعضا
د) پرداخت نکردن حق عضویت تا ۶ ماه
ماده 39: تخطی اعضای عادی ویا عضوی از شورای اجرائیه به استثنای رئیس حزب، توسط هیئت نظارت به صورت همه‌جانبه بررسی می‌شود و فیصله آن در شورای مرکزی با رأی پنجاه به علاوه یک اعضای حاضر قابل تطبیق می‌باشد. درصورتی‌که تخطی از سوی رئیس حزب و یا یکی از اعضای شورای مرکزی صورت گرفته باشد، نتایج بررسی‌های همه‌جانبه هیئت نظارت، با رأی دو سوم اعضای شورای مرکزی قابل اجرا می‌باشد.
فصل پنجم
منابع مالی حزب و مسایل متفرقه
ماده 40: حزب برای انجام فعالیت‌هایش از منابع زیر تمویل می‌شود:
الف) حق عضویت اعضا
ب) کمک‌های فوق العاده از طرف اعضا، تاجران و سرمایه‌داران
ج) عاید حاصل از فعالیت‌های قانونی انجام شده در چارچوب اهداف و مرامنامه حزب
د) کمک های دولت افغانستان در آینده
ماده 41: بودجه سالانه حزب از طرف شورای اجرائیه پیشنهاد و به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
ماده 42: در صورت نیاز و لزوم‌دید، علاوه بر دفاتر ولایتی در داخل افغانستان، نمایندگی‌های حزب در کشورهای خارجی نیز ایجاد می‌شود. تشکیلات و حیطه صلاحیت‌های این نمایندگی‌ها طی لایحه‌های جداگانه از سوی شورای اجرائیه تهیه و قابل اجرا می‌باشد.
ماده 43: در صورت نیاز به تفسیر اساسنامه، کمیسیونی متشکل از پنج عضو که سه عضو آن از میان مؤسسین حزب و دو تن از میان شورای مرکزی تعیین می‌گردد. این کمیسیون موظف است ظرف سه روز تفسیر واضح و واحدی از مفاد اساسنامه را به شورای مرکزی حزب به صورت کتبی ارائه نماید.
ماده 44: در صورت انحلال حزب، اموال و دارایی‌های آن برای پروژه‌های عام‌المنفعه و خیریه در مناطق محروم نگهداشته شدۀ افغانستان به مصرف می‌رسد.
ماده 45: با درنظرداشت شرایط و لزوم دید، بخش‌هایی از اساسنامه و یا مرامنامه حزب اگر نیاز به تعدیل و اصلاحات داشته باشد، اصلاحات و یا پیشنهاد تعدیل از سوی شورای اجرائیه به شورای مرکزی صورت میگیرد. تا برگزاری جلسه مجمع عمومی، تعدیلات صورت گرفته از سوی شورای مرکزی، قابل اجرا می‌باشد.
ماده 46: این اساسنامه در پنج فصل و 46 ماده و 6 تبصره به تاریخ 10/ 02 /2023 طی یک جلسه آنلاین، از سوی اکثریت قاطع موسسین و اعضای فعالِ حزب در نخستین دور مجمع عمومی به تصویب رسیده است.
پایان
