حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ به برجهای دوگانه تجارت جهانی تروریسم را وارد فاز جدیدی کرد. از یک طرف تروریسم به مهمترین خطر علیه صلح و امنیت بین المللی تبدیل گردید و از جانب دیگر عملیات انتحاری به کشندهترین ابزار تروریسم تبدیل شد. ایالات متحده آمریکا و متحدینش در واکنش به این اقدام به افغانستان لشکرکشی کرده و حکومت طالبان را که از تحویلدهی سران القاعده سرباز زده بود، سرنگون کردند. مبارزه آمریکا و جامعه جهانی علیه تروریسم در افغانستان دو دهه دوام آورد و مردم افغانستان در خط مقدم این نبرد دههها هزار قربانی دادند و مبارزه کردند. توافقنامه دوحه اما سرنوشت مبارزه با تروریسم را دچار دگردیسی عمیق کرد. پرسشی که مطرح میشود ایناست که همزمان با فرارسیدن بیست و دومین سالگرد حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر، ارزیابیها در مورد تهدید تروریسم بینالمللی چیست؟
گزارشها و شواهد میدانی حاکی از آن است که در پی بازگشت طالبان به قدرت، باردیگر افغانستان به کانون تروریسم بینالمللی تبدیل شدهاست. بیش از بیست گروه تروریستی از جمله القاعده و داعش در افغانستان فعالیت دارند. ایمن الظواهری جانشین اسامه بن لادن در جولای ۲۰۲۲، در منطقه سبز کابل و در مهمانخانه مربوط به سران طالبان هدف طیاره بیسرنشین آمریکا قرار گرفت و کشته شد. القاعده در آموزش و راهنمایی گروههای تروریستی مثل تحریک طالبان پاکستانی که از متحدان نزدیک طالبان افغانستان اند نقش دارد و حوزه فعالیت القاعده باردیگر از جنوب آسیا تا بخشهای از افریقا گسترش یافتهاست.
از جانب دیگر تسلیحات بجا مانده از قوای آمریکا و ناتو در افغانستان، این نگرانیها را افزایش داده است که گروههای تروریستی مثل القاعده و داعش به تسلیحات پیشرفته غربی دست یافته و با توانمندی نظامی بیشتر اقدام به سازماندهی و اجرای حملات تروریستی در سطح منطقه و جهان میکنند. فرضیه مهار گروههای تروریستی خارجی توسط طالبان به دلایل مختلف، فرضیه باطل و غیر قابل اثبات است. از یک طرف طالبان با گروههای تروریستی دیگر عقد اخوت دارند و در طول سه دهه گذشته و بخصوص در ۲۰ سال اخیر دوشادوش همدیگر جنگیدند و پیروزی طالبان در افغانستان طلیعه پیروزی گروههای رادیکال و تروریستی در پاکستان، تاجیکستان، ازبیکستان، چین و دیگر کشورهای منطقه محسوب میشود. از طرف دیگر طالبان بهعنوان یک گروه جنگجوی بدوی توانایی مدیریت و نظارت بر تسلیحات و امکانات نظامی غربی بر جا مانده در افغانستان را ندارند و طبعآ این امکان وجود دارد که گروههای تروریستی دیگر به این تسلیحات دستررسی پیدا کنند.
در نتیجه ۲۲ سال پس از حملات یازدهم سپتامبر، باردیگر افغانستان به کانون تروریسم بینالمللی تبدیل شدهاست و تهدید تروریسم علیه صلح و امنیت منطقه و جهان افزایش یافتهاست. در صورت عدم توجه جهان به قلمرو افغانستان، در آینده نزدیک شاهد تکرار حملات القاعده و دیگر گروههای تروریستی با استفاده از خاک افغانستان علیه منافع قدرتهای بزرگ، خواهیم بود.