تقابل احتمالی کابل و قندهار؛ نتیجه انحصار در درون انحصار

در پی روی کار آمدن دولت جدید به‌رهبری شهباز شریف در پاکستان، رهبری طالبان در صدد بهبود روابط با این کشور برآمده است. «ملا هیبت الله» این پیام را نه از طریق وزارت خارجه طالبان بلکه از طریق والی قندهار یعنی ملا محمدعلی حنفی مشهور به «ملا شیرین آخوند» به وزارت خارجه پاکستان منتقل کرده است. هرچند یک روز بعد از این تحول، دیدار امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان نیز با «عبید الرحمن نظامانی» نماینده پاکستان، گزارش گردیده است، اما شواهد نشان می‌دهد که نقش ملا شیرین اخوند برجسته است. پیش از این در ماه جدی نیز ملا شیرین آخوند در رأس یک هیئت بلند پایه طالبان به پاکستان سفر داشت. عدم اعتماد رهبری طالبان به مقامات این گروه در کابل به موضوع روابط با پاکستان خلاصه نمی‌شود.
عزل و نصب‌های مقامات ملکی و نظامی طالبان با فرمان‌های مستقیم منسوب به ملا هیبت الله، تأسیس سپاه مستقل از اداره پولیس و اردوی طالبان در قندهار و استقرار سخن‌گوی طالبان در قندهار تنها چند مورد از واقعیت‌های نشان دهنده تقابل کابل و قندهار است. مقامات طالبان در کابل از جمله سراج الدین حقانی وزیر داخله و ملا یعقوب وزیر دفاع این گروه هر از گاهی در سخنرانی‌های عمومی خود از انحصار‌گرایی رهبری این گروه شکایت کرده و نسبت به پیامدهای روند جاری حکومت‌داری طالبان هشدار داده‌اند. همچنین تعدادی از مقامات این گروه در کابل اعمال محدودیت‌های گسترده بر زنان از جمله محرومیت آنها از تحصیل و کار را به رهبری این گروه و حلقه وفاداران وی نسبت داده‌اند. با اینکه طالبان بر خلاف تجربه مجاهدین در دهه نود، در حفظ انسجام ظاهری خود تا کنون موفق عمل کرده‌اند، اما شواهد حکایت از آن دارد که تداوم این روند با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
با اینکه طالبان یک گروه انحصار طالب است که به هیچ از اقوام و جریان‌های دیگر مجالی برای مشارکت در اداره امور کشور نداده‌اند، اما مقامات این گروه در کابل از انحصار در درون انحصار شکوه دارند. با اینکه اداره امور داخلی این گروه از قندهار تعیین می‌گردید و عملا وزارت‌خانه‌های داخله و دفاع طالبان حالت نمادین به خود گرفته بود، اکنون اما احساس می‌شود رهبری این گروه در امور خارجی نیز به دنبال مدیریت مستقیم امور و دور زدن مقامات این گروه در کابل است. هرچند نمی‌توان اختلافات درونی طالبان را به کابل و قندهار خلاصه کرد، اما این تقابل نمادی از اختلاف درونی بر سر انحصار قدرت است. رقابت قبیله‌ای غلزیی‌ها و درانی‌ها، نارضایتی طالبان غیر پشتون، اختلاف‌نظر در مسئله حقوق بشر و حقوق زنان، اختلاف نظر در مورد چگونگی تعامل با جهان، تنها بخشی از نمودهای اختلافات درونی طالبان است که ممکن است روزی در قالب تقابل کابل و قندهار جلوه کند.
نفوذ شبکه حقانی و غلزیی‌ها در کابل و شرق کشور، یکی از دلایل بی اعتمادی رهبری طالبان به مقامات در کابل شمرده می‌شود. از این رو به نظر می‌رسد بی اعتمادی ملا هیبت الله به مقامات این گروه در کابل و تشدید انحصار قدرت در قندهار ممکن است، موجب شود که طالبان مستقر در کابل با محوریت شبکه‌حقانی و ملا یعقوب دست به اقداماتی عریان علیه ملا هیبت الله بزنند.

 

درباره ی ayobj954@gmail.com

مطلب پیشنهادی

خلاصه سخنرانی دکتر ذاکرحسین ارشاد رئیس حزب شهروندان افغانستان در کنفرانس سالانه آلپا( دانشگاه آمریکایی واشنگتن دی سی )

الگوی ملت‌سازی و نقش آن در سقوط نظام‌های سیاسی در افغانستان افغانستان کشوری با تنوعات …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *