نشست “ابتکار همکاری های منطقه‌ای” در سایه تضاد منافع

نشست دور روزه گروه تماس متشکل از نمایندگان ویژه ایران، چین، روسیه و پاکستان به میزبانی طالبان در کابل در حالی برگزار می‌شود که طرف‌های نشست، اهداف متضاد را دنبال می‌کنند. طالبان هدف از این نشست را تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و تعامل منطقه‌محور اعلام کرده‌اند اما حسن کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان پیش‌تر گفته بود که قرار است گروه تماس ؛بسته پیش‌نهادی سازنده؛ را به طالبان ارائه کند. آنچه از موضع اعلامی کشورهای منطقه استفاده می‌شود تأکید بر تشکیل دولت فراگیر و عمل طالبان به تعهد شان مبنی بر مبارزه با گروه‌های تروریستی است. طالبان که در بیش از دو و نیم سال گذشته در انزوای بین المللی به سر برده‌اند، این نشست را فرصتی برای خروج از انزوا کسب مشروعیت بین المللی می‌دانند. از منظر طالبان افزایش تعامل کشورهای منطقه گامی برای شناسایی حکومت این گروه در سطح بین المللی خواهد بود. این در حالی است که کشورهای شرکت کننده در این نشست دغدغه‌های امنیتی جدی دارند و تعدادی نیز تشکیل دولت فراگیر و رعیات حقوق زنان را لازم می‌دانند. 

چین نگران گسترش فعالیت اویغور‌ها یا تحریک ترکستان شرقی با استفاده از خاک افغانستان است. روسیه و کشورهای آسیای میانه از گسترش فعالیت تندروان اسلامی جماعت انصار الله تاجیکستان و جنبش اسلامی ازبیکستان و داعش به سمت آسیای میانه احساس خطر می‌کنند. پاکستان از افزایش حملات تحریک طالبان پاکستانی خشم‌گین است و ایران نیز نگران رشد گروه‌های مثل جیش العدل و جند الله است. این در حالی است که طالبان نسبت به همه این گروه‌ها احساس دین می‌کنند؛ زیرا آنها در بیست جنگ همراه طالبان علیه دولت جمهوری اسلامی و قوای غربی در کنار این گروه جنگیده‌اند. علاوه بر این ایران و روسیه بر تشکیل دولت فراگیر از همه اقوام در افغانستان تأکید دارند در حالی که طالبان دولت خود را فراگیر دانسته و هیچ نوع آمادگی برای پذیرش دیگر اقوام در سطوح رهبری حکومت نشان نداده‌اند. علاوه بر این تضاد منافع کشورهای همسایه با طالبان در مورد آب نیز انکار ناپذیر است. کشورهای آسیای میانه و روسیه مخالف اجرایی شدن طرح کانال قوش تپه هستند ولی طالبان با جدیت تمام کار طرح را پیش‌می برند و اخیرا ارزیابی برای اسکان در اراضی اطراف آن را روی دست گرفته‌اند. ایران در مسئله حق‌آبه خود با طالبان مشکل دارد و پاکستان نیز به شدت مخالف سد‌سازی طالبان در شرق افغانستان است. برای چین دسترسی به استخراج معادن افغانستان اهمیت دارد و در این زمینه به پیش‌رفت‌های نیز نایل شده‌ است. 

به نظر می‌رسد نتیجه‌ای که از این نشست به دست میاید این است که طالبان انزوای بین المللی و عدم مشروعیت خود را کمرنگ جلوه داده مانور خواهند داد که عملا کشورها در افغانستان حضور دارند و با ما در تعامل هستند. از طرف دیگر ممکن است به صورت تاکتیکی برخی تضمین‌ها برای کشورهای منطقه در مورد نگرانی‌های امنیتی شان داده شود تا از تسهیلات شان بهره‌مند شوند و حمایت کشورهای منطقه را در نشست آتی دوحه داشته باشند. آنچه دور از انتظار است سوق دادن طالبان به سمت تشکیل دولت فراگیر و رعایت حقوق زنان، قومیت‌ها و اقلیت‌ها است. 

 

درباره ی ayobj954@gmail.com

مطلب پیشنهادی

دوام طالب یا عمومی شدن وحشت در جهان!

دوام طالب یا عمومی شدن وحشت در جهان!

دوام حکومت طالبان در افغانستان به معنای تداوم و تشدید تهدید در جهان است و …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *