حزب شهروندان افغانستان وبسایت رسمی حزب شهروندان افغانستان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
مهاجرت و پناهندگی، واقعیت جهانی و حق بین‌المللی‌است. گروه‌های اجتماعی به دلایل مختلفی از جمله نابسامان بودن شرایط زندگی در کشور‌شان، تن به مهاجرت و پناهندگی می‌دهند. جنگ‌ها و خشونت‌ورزی‌ها عامل اصلی مهاجرت و پناهندگی‌اند و کشورهای درگیر منازعه بیشترین آمار مهاجر و پناهنده‌را دارند.
مهاجرت و پناهندگی‌هم به اعتبار حقوق بین‌الملل و هم به اعتبار ادبیات دینی، امر رایج و پذیرفته شده است. در حقوق بین‌الملل مهاجرت و پناهندگی، دارای پشتوانه‌های‌حقوقی‌است که کشورها موظف به رعایت اصول و مکلفیت‌های آنهایند. در ادبیات دینی نیز مهاجرت و پناهندگی، فراتر از یک واقعیت، یک حق مقدس و مورد تأکید نیز می‌باشد. مهاجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه و خلق ادبیات مهاجر و انصار، برجسته‌ترین نمونۀ تاریخی در این مورد است و پیام‌های واضحی برای جامعۀ اسلامی دارد.
متأسفانه افغانستان به عنوان جغرافیای‌جنگ‌های نیابتی، همواره درگیر منازعه و نا امنی‌بوده است. در بسیار موارد کشورها منافع خود‌را از رهگذر خلق بحران و دامن زدن به جنگ و منازعه در افغانستان تعقیب کرده‌اند. نتایج کار اجاره‌کاران داخلی به‌منظور تطبیق راهبرد کشورهای‌خارجی، وضعیت افغانستان‌را غیر‌قابل تحمل ساخته است؛ وضعیتی‌که مردم افغانستان‌را ناگزیر کرده است که برای بقای‌خود سرزمین آبایی و اجدادی‌خود‌را ترک کنند و به کشورهای همسایه و فراتر از آن مهاجر و پناهنده شوند.
یکی از کشورهای پذیرای چند میلیون مهاجر و پناهجوی افغانستانی، جمهوری اسلامی ایران بوده است. این کشور از آغاز مقاومت مردم افغانستان در برابر اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوری، در کنار مردم افغانستان ایستاده و همکاری‌های زیادی با آنها داشته است و مردم افغانستان نیز به دلایل مختلفی، از جمله اشتراکات فرهنگی، تاریخی، زبانی و در دسترس بودن، ترجیح داده‌اند که بقای‌خود را در ایران جستجو کنند تا هرگاه امکان بازگشت میسر شود، بتوانند به‌راحتی برگردند. به همین دلیل، حزب شهروندان افغانستان از ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران بابت چنددهه میزبانی مردم افغانستان قدردانی می‌کند و انتظار دارد که خاطرات خوش مهاجرین از ایران تحت تأثیر برخوردهای عقده‌ای و غیر‌انسانی برخی از افراد قرار نگیرد. نیز آرزو دارد که سیاست‌های مهاجرتی جمهوری اسلامی ایران چنان ادامه یابد که سزاوار هر دو ملت باشد.
اگرچه در این روزها، موج مهاجرـ پناهجوستیزی در گوشه‌و‌کنار جهان از سوی راسیست‌ها و گروه‌های افراطی، که دچار بیماری‌خود برتربینی‌اند، دامن زده می‌شود و مهاجران و پناهجویان بی‌پناه کشورهای جهان سوم، از جمله مهاجران و پناهجویان ایرانی، با مشکلات عدیده‌ای در این کشورها درگیر اند، ولی در میان موج‌های مهاجرستیزی، متأسفانه مهاجرـ‌پناهجوستیزی در دو کشور شرایط متفاوتی پیدا کرده است: یکی در جمهوری‌اسلامی ایران و دوم در تیم انتخاباتی دونالد ترامپ، نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحدۀ امریکا. دونالد ترامپ شعار انتخاباتی ریاست جمهوری‌خود‌را به برخورد با مهاجران و پناهجویان غیر‌قانونی متمرکز کرده است و از این‌طریق می‌خواهد رأی گروه‌های ناراضی از حضور مهاجرین و پناهجویان‌را به دست بیاورد. در جمهوری اسلامی ایران نیز متأسفانه برخی از نامزدهای انتخاباتی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری از همین سوژه بهره بردند که عوارض آن متأسفانه، به‌مرور منجر به تراژدی‌های وحشتناک در ایران شده است. یکی از نمونه‌های این‌حواث تلخ و غیر‌قابل‌تحمل، تراژدی دماوند ایران است که در رسانه‌های اجتماعی بازتاب یافته است. مطابق گزارش‌های میدانی از ایران، داستان غم‌انگیزی مانند دماوند قصۀ پرغصۀ تمام مهاجران افغانستان در شهرهای مختلف جمهوری اسلامی ایران است.
در ارتباط به این مسأله، حزب شهروندان افغانستان نکات ذیل‌را یادآور می‌شود:
رابطۀ مردم افغانستان با ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست. اشتراکات دینی، تاریخی، فرهنگی و زبانی و منافع استراتژیک دو طرف، سرمایۀ مشترک است. هم مردم افغانستان مسئول صیانت از این ارزش‌ها‌یند و هم ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران. بدیهی‌است که برخوردهای‌خشونت‌بار نیروی انتظامی‌ایران علیه مهاجران و پناهجویان بی‌پناه افغانستان، قبل از هرچیز در تضاد با این سرمایۀ مشترک است و خاطرات شیرین مردم افغانستان از ایران‌را با تلخی‌های اجتناب‌پذیری درخواهد آمیخت و زمینۀ حرکت‌های واکنشی و خصمانه‌را در آینده مساعد خواهد کرد. وانگهی به‌صورت عینی حضور مهاجران و پناهجویان افغانستان در ایران از کارکردهای مختلفی در جهت توسعه و آبادانی نیز برخوردار است و فراتر از این، سرمایه‌گذاری بیش از « یک میلیارد دلار»ی شهروندان افغانستان در ایران، یکی از نمونه‌های تعامل سازنده میان شهروندان دو کشور است که آنها را در «صدر» فهرست سرمایه‌گذاران‌خارجی در ایران قرار داده است (بی‌بی‌سی فارسی).
برخوردهای تحقیرآمیز و خشونت‌بار پلیس و نیروی‌انتظامی و لباس شخصی‌های‌جمهوری اسلامی ایران با مهاجرین هیچ‌گونه توجیه اخلاقی و ارزشی ندارد و مبتنی بر منافع واقعی دو ملت نیز نیست. افزون بر این، چنین برخوردی از سوی‌جمهوری اسلامی‌ایران که در آن قانون وجود دارد، نظم هست، پالیسی وجود دارد، قوه‌های مسئول در آن وجود دارد و اوضاع تحت اشراف است، شایسته نمی‌باشد. به نظر می‌رسد چنین برخوردهایی قبل از اینکه از مشکلات مهاجرتی موجود در ایران بکاهد، بیشتر زوال نظم در یک دولت مقتدر را برجسته می‌کند و افت اخلاقی یک ملت با فرهنگ و تمدن درخشان تاریخی‌را بازتاب می‌دهد. درست است که مردم افغانستان شکست خورده‌اند و از بد روزگار مجبور به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند، ولی انتظار نمی‌رود که این بی‌پناهان این‌بار در جمهوری‌اسلامی ایران تحقیر شوند. بدیهی‌است که تحقیر یک ملت عاقبت و فرجام نیکی نخواهد داشت.
وجود محدودیت و چالش‌های ناشی از تحریم در جمهوری‌اسلامی ایران بر هیچ‌کسی پوشیده نیست و ایرانی‌ها خود با مشکلات زیادی رو به‌رو هستند و به همین دلیل در سطح جهان جمهوری اسلامی‌ایران یکی از کشورهای مهاجر فرست می‌باشد. ولی باید توجه داشت که با یک برنامه‌ریزی و برخورد فعال و خیر‌خواهانه با پدیدۀ مهاجرت می‌توان راهکارهای‌خوبی‌را در نظر گرفت. ادارۀ مهاجرت در ایران می‌تواند، با هماهنگی کمیساریای‌عالی پناهندگان ملل متحد، زمینۀ انتقال مهاجرین افغانستان‌را به کشورهای مهاجر پذیر مساعد بسازد و یا حداقل با برداشتن موانع برای‌خارج شدن مهاجران افغانستان از مرزهای ایران، به مردم افغانستان کمک کند.
حزب شهروندان افغانستان از دولت و ملت ایران می‌خواهد که در این شرایط بحرانی و حساس، با درک عمیق‌تر از وضعیت مهاجرین افغانستانی، به حمایت‌های انسانی و اخلاقی‌خود ادامه دهند. از جامعۀ جهانی نیز خواستار است که به مسئولیت‌های انسانی و قانونی‌خود در قبال مهاجرین افغانستان در ایران عمل کنند و در جهت بهبود شرایط زندگی آنان تمهیدات مؤثری‌را روی دست بگیرند.
حزب شهروندان افغانستان
تاریخ: 18/ 5 / 1403
